اسنشانه های تغییر در نیروگاه هسته ای Zaporizhia در جنوب اوکراین اشغالی فراوان است. فضاهای کاری محل اسکان نیروهای روسی است. سربازان بدون پیراهن کباب می پزند و می دوند. خودروهای نظامی در منطقه پراکنده اند. برخی به همراه مهمات در داخل ساختمان ها می نشینند. حیوانات به صورت دوره ای مین های زمینی را منفجر می کنند. کارمندان کمتری در اطراف هستند. قبل از اینکه روسیه کارخانه را در مارس 2022 تصرف کند، تعداد کارکنان آن حدود 11000 نفر بود. رقم امروز تقریباً 4000 است. چقدر این همه ناراحت کننده است؟
شش راکتور Zaporizhia در حالت خاموشی هستند و دیگر برق تولید نمی کنند. اما این امر احتمال سقوط را رد نکرده است. راکتورها با سوخت بارگیری می شوند که باید به طور مداوم با استفاده از نیروی الکتریکی خنک شوند. اما همه اتصالات شبکه به جز یکی از تاسیسات قطع شده است و برق شبکه در شش نوبت از کار افتاده است. هر خاموشی حدود 90 دقیقه برای اپراتورها باقی می گذاشت تا با راه اندازی دیزل ژنراتورها برای پمپاژ آب برای خنک کردن، از “شش چرنوبیل” جلوگیری کنند، همانطور که روستیسلاو، مهندس سابق کارخانه که خواستار تغییر نام خود شده بود، می گوید. پس از اولتیماتوم اخیر برای سوگند وفاداری به روسیه، او به کیف، پایتخت اوکراین گریخت.
اکنون وظایف بیشتر طول می کشد. روستیسلاو می گوید که حتی جابجایی تدارکات اغلب مستلزم مذاکرات طولانی با فرماندهان روسی است. وادیم (نام واقعی او نیست)، یک مهندس رآکتور اوکراینی که اخیراً اخراج شده و در نزدیکی Enerhodar زندگی میکند، میگوید: مهمتر از آن، روسا یونیفرم پوشیدهاند و «از نظر تاکتیکهای نظامی» تصمیم میگیرند. او می گوید که توپخانه در نزدیکی راکتورها و سیستم های خنک کننده مستقر شده است. “اگر عکس بگیرید، احتمالاً به شما شلیک می شود.”
آتش سوزی یک خطر است. آلینا (همچنین نام واقعی او نیست) گزارش می دهد که سربازان در نزدیکی روان کننده ها و سایر مواد قابل اشتعال سیگار می کشند. قبل از از دست دادن شغل خود در کارخانه به دلیل امتناع از امضای قرارداد با Rosatom، شرکت روسی که Energoatom اوکراین را غصب کرده بود، شاهد جوشکاری بی دقت و استفاده گسترده از اجاق های قابل حمل بود. هشدارهای آتش نشانی مرتباً خاموش می شد. شلیک گلوله یکی دیگر از خطرات آتش سوزی است. روستیسلاو بازگو می کند که چگونه سربازان یک بار از یک ساختمان بیرون دویدند و شروع به تیراندازی به یک پهپاد کردند. معلوم شد روسی است.
روسیه از نوامبر تحویل قطعات یدکی از اوکراین را مسدود کرده است. جایگزین های روسیه اغلب پایین تر هستند. پترو کوتین، رئیس Energoatom که مقر آن در کیف است، می گوید که این تنها دلیل “تخریب شدید” تجهیزات نیست. با خاموش شدن ترانسفورماتورهای ولتاژ و بسیاری از سیستم های الکترونیکی، رطوبتی که در اثر گرما از آن خارج می شود باعث خوردگی اجزاء می شود.
تعمیر و نگهداری نیز از برنامه عقب مانده است. آقای کوتین برخی از مشکلات را حل می کند. طرحها برای «غیرفعالسازی»، پوشش فلزات برای جلوگیری از خوردگی، از بین رفته است. در تاسیساتی که 174 کاسه زباله هسته ای دارد، تجزیه و تحلیل داده ها برای ایمنی کافی نیست. آموزش هم همینطور. کارشناسانی که قبلاً کارکنان را بر روی سه شبیه ساز آموزش می دادند، اکثراً رفته اند یا دوباره مستقر شده اند. حتی دیزل ژنراتورهای حدود 90 نیز نیاز به تعمیر و نگهداری دارند. یک منبع می گوید که آنها باید با دقت عمل شوند.
روحیه پایینه روستیسلاو که دو بار شکنجه شدن را توصیف می کند، می گوید: «به نظر می رسد که شما در یک اردوگاه کار اجباری کار می کنید. وادیم از صحبت در مورد آزاری که متحمل شده است خودداری می کند، اما تخمین می زند که شاید 1000 کارمند تا یک هفته را در سلول های زیرزمین یا گودال هایی در خاک سپری کرده باشند.
در 12 می سازمان ملل متحددیده بان هسته ای، آژانس بین المللی انرژی اتمی، کمبود خطرناک تعمیر و نگهداری در کارخانه و کاهش بیشتر تعداد کارکنان را که به دلیل تخلیه این ماه از Enerhodar ظاهر می شود، محکوم کرد. آلینا که در آنجا باقی مانده است، میگوید که روسیه که برای «حمله سخت» از سوی اوکراین آماده میشود، نیروها و سلاحهای بیشتری را به نیروگاه میفرستد. او صدای توپخانه را می شنود. او میگوید که یک سوال در ذهن بسیاری وجود دارد که اگر سربازان روسی مجبور به عقبنشینی از نیروگاه هستهای شوند، ممکن است ابتدا آن را خراب کنند؟ ■