منN ONE VIDEO، یک تانک آذربایجانی در شعله های آتش ایستاده است. در دیگری ، یک ارمنی توسط یک هواپیمای بدون سرنشین پودر می شود. تگرگ شلیک به نیروهای در دامنه تپه منجر می شود. یکی از درگیری های غیرقابل حل جهان ، بر سر منطقه مورد مناقشه قره باغ ، بار دیگر منفجر شد و تهدید به غرق شدن ارمنستان و آذربایجان در جنگی گسترده است. تا آن زمان اقتصاد دان در اول اکتبر به مطبوعات رفت ، بیش از 100 نفر در پنج روز نبرد کشته شدند.
هر دو طرف طرف دیگر را مقصر این خشونت ها می دانند ، اگرچه به نظر می رسد آذربایجان مدتی است حمله ای را برای بازیابی حداقل بخشی از قره باغ کوهستانی آماده کرده است. این درگیری ها خاطرات جنگی را که در دهه 1990 منطقه را ویران کرد بیدار کرد. موشکها به مواضع ارمنستان در آن سوی محاصره جدایی طلب از جمله استپاناکرت ، شهر اصلی آن باریده اند. آذربایجان گفت چندین روستا را گرفته است. هر دو کشور حکومت نظامی اعلام کردند و نیروها را بسیج کردند. ارمنستان ترکیه ، متحد اصلی آذربایجان را به سرنگونی یکی از هواپیماهای جنگی خود متهم کرد. مقامات ترکیه آن را تکذیب کردند.
قره باغ کوهستانی بخشی از آذربایجان تحت اتحاد جماهیر شوروی بود. همزمان با فروپاشی امپراتوری ، درگیری هایی بین اکثریت ارمنی این کشور که به دنبال اتحاد با ارمنستان یا استقلال بودند و اقلیت آذربایجانی آن درگرفت. این به جنگی منتهی شد که در هر دو طرف قساوتی دید. پیش از آتش بس در سال 1994 حدود 30،000 نفر کشته و حدود 1 میلیون نفر آواره شدند. از آن زمان این منطقه توسط نیروهای ارمنستان کنترل شده است ، اگرچه هنوز به عنوان بخشی از آذربایجان در سطح بین المللی شناخته شده است. ارامنه مناطق اطراف را نیز اشغال کرده و این محله را به ارمنستان متصل می کنند.
میانجیگری بین المللی نتوانسته موفقیت بزرگی ایجاد کند. نیکول پاشینیان ، نخست وزیر ارمنستان از سال 2018 ، به نظر می رسید هنگام ورود به دفتر مذاکره آزاد باشد اما از آن زمان به موقعیت سختگیرانه بازگشت. وی سال گذشته در یک سخنرانی خواستار اتحاد قره باغ با ارمنستان شد. الهام علی اف رئیس جمهور قدرتمند جمهوری آذربایجان مذاکرات را رد کرد. درگیری ها در منطقه به طور منظم اتفاق می افتد. دست کم 16 نفر از جمله یک ژنرال آذربایجانی در ماه ژوئیه در درگیری های شمال این محاصره کشته شدند.
ترس از این است که آذربایجان اکنون تصمیم گرفته است که کل محاصره را پس بگیرد. اولسیا وارتانیان ، تحلیلگر قفقاز در گروه بحران بین الملل ، اندیشکده مستقر در بروکسل ، می گوید: “این یک تشدید جدی تر است ، بسیار بهتر آماده شده ، با نیروهای بیشتر و همزمان در همه قسمت های خط مقدم اتفاق می افتد.” وی گفت: “علاوه بر سلاح های سنگین ، پیاده نظام را می بینیم ، تعداد بیشتری هلی کوپتر و انبوه هواپیماهای بدون سرنشین را می بینیم.” درگیری ها تهدید می شود که به مناطق غیرنظامی نیز سرایت کند. جنگ کامل می تواند خطوط لوله اصلی را در معرض خطر قرار دهد. این منطقه نزدیک به مناطقی قرار دارد که از آذربایجان نفت و گاز را از طریق گرجستان به ترکیه می آورند.
یک عامل جدید درگیری بیشتر ترکیه است. توماس دو وال از اندیشکده کارنگی اروپا می گوید ، ترکیه همیشه از آذربایجان به لحاظ سیاسی حمایت کرده است (آذری ها از نظر قومی به ترک ها نزدیک هستند) اما اکنون به نظر می رسد که برای حمایت نظامی از آن ، علاقه مندتر است. برخلاف سایر قدرتهای خارجی ، از جمله اتحادیه اروپا، آمریكا و روسیه ، كه خواستار پایان جنگ هستند ، تركیه آذربایجان را به جنگ ادامه داده است. رجب طیب اردوغان ، رئیس آن ، در تاریخ 28 سپتامبر گفت که صلح فقط با خروج ارمنستان از قره باغ کوهستانی به منطقه می رسد. سخنگوی وی یک روز بعد افزود که ترکیه “کاملاً آماده است” تا به آذربایجان کمک کند تا این منطقه را بازیابی کند. ترکیه هم اکنون متحد خود را با هواپیماهای بدون سرنشین مسلح که در جنگ استفاده شده اند ، تأمین می کند. برخی گزارش ها می گویند دولت آقای اردوغان مزدوران سوری را برای کمک به این کشور فرستاده است.
آذربایجان ممکن است فقط به دستاوردهای جزئی رضایت دهد. اما تشدید یا درگیری عمیق تركیه می تواند باعث رویارویی با روسیه شود ، این كشور همچنین به آذربایجان اسلحه می فروشد اما با ارمنستان پیمان دفاعی متقابل دارد. آندری کورتونوف ، رئیس شورای امور بین الملل روسیه می گوید ، از نظر تئوری ، از آنجا که قره باغ کوهستانی به طور رسمی بخشی از ارمنستان نیست ، آذربایجان می تواند “هر آنچه را که بخواهد در آنجا انجام دهد” بدون ایجاد واکنش روسیه. “اما این بدان معنا نیست که روسیه روی دستان خود خواهد نشست.”
تاکنون روسیه فقط از ترکیه خواسته است که آتش بس را پشتیبانی کند. آقای دو وال می گوید: “روس ها نمی خواهند در این ماجرا مشارکت داشته باشند و ترجیح می دهند یک عمل متعادل کننده بازی کنند و یک واسطه باشند.” “اما اگر خاک ارمنستان مورد حمله قرار بگیرد ، آنها چاره ای جز دفاع از ارمنستان ندارند.” ترکیه و روسیه قبلاً درگیر دو جنگ نیابتی در لیبی و سوریه شده اند. آنها خطر نبرد با یک سوم در قفقاز را دارند. ■
این مقاله در بخش چاپ اروپا با عنوان “دوباره دیگ حباب می زند” منتشر شد
